
هرآنچه که باید راجب ISO/IEC 17025 بدانیم
۱۷۰۲۵ چیست؟
استاندارد بینالمللی ISO/IEC 17025 بطور مشترک توسط سازمان ISO (سازمان بینالمللی استاندارد) و IEC (کمیته بینالمللی الکتروتکنیک) منتشر شده ایزو این استاندارد شامل مجموعهای از الزامات است که آزمایشگاهها را قادر میسازد توانایی خود را برای تولید نتایج معتبر بهبود بخشند و سیستم مدیریتی قابلاعتمادی داشته باشند. بهنوعی میتوان ایزو ۱۷۰۲۵ را جز اصول طراحی آزمایشگاه دانست؛ چرا که در این زمینه کمک بسیاری زیادی خواهد کرد.
در نهایت، ISO/IEC 17025 برای هر سازمانی است که خدمات آزمون، نمونهبرداری یا کالیبراسیون را انجام میدهد و میخواهد از قابلاعتماد بودن نتایج خود اطمینان حاصل کند.
هدف استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ چیست؟
اگرچه استاندارد ISO/IEC 17025اجباری نیست، اما در سراسر جهان بهشدت توصیه میشود. بهویژه زمانی که دقت یا بهتر بگوییم، عدم دقت نتایج شما ممکن است، عواقب جدی داشته باشد.
گواهینامه استاندارد ISO/IEC 17025 همکاری بین آزمایشگاهها و سایر نهادها را تسهیل میکند. با تطبیق با یک استاندارد شناخته شده جهانی، قبول نتایج در سراسر مرزهای کشورها آسانتر خواهد بود، به این معنی که گزارشها و گواهینامههای آزمایش از کشور در یک کشور دیگر بدون نیاز به آزمونهای بیشتر قابلقبول هستند. این موضوع واقعاً به تسهیل و بهبود تجارت بینالمللی کمک میکند.
ازآنجاییکه استفاده از ایزو ۱۷۰۲۵ باعث میشود که نتایج بهدستآمده از انواع آزمایشگاهها در همه جهان قابلقبول باشد، روزبهروز دادهها و اطلاعات قابلاعتماد گستردهتر میشود و این موضوع برای جامعه جهانی اهمیت زیادی دارد. این استاندارد جوانب مختلف یک آزمایشگاه را زیر نظر میگیرد و از جمله آنها میتوان به استاندارد شرایط محیطی آزمایشگاه اشاره کرد که یک موضوع مهم و اساسی در شکلگیری آزمایشگاهها خواهد بود.
کاربردهای ایزو 17025
تا اینجا بخش عمده پاسخ سؤال ایزو ۱۷۰۲۵ چیست را بررسی کردهایم، اما برای کسب اطلاعات دقیق در مورد این موضوع بهتر است که با جوانب دیگر آن هم آشنا شویم. ایزو ۱۷۰۲۵ آزمایشگاه کاربردهایی دارد که شناختشان باعث ایجاد درک بهتر در موردش خواهند شد، ازاینرو در ادامه کاربردهای اساسی را بررسی خواهیم کرد.
گواهینامه استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵به شما اجازه میدهد، نتایج قابلاعتماد خود را به همراه صلاحیت، شایستگی و کیفیت کلی عملکرد آزمایشگاه خود اثبات کنید. این موضوع میتواند برای آزمایشگاه شما بهعنوان یک مکان قابلاعتماد، قابلاطمینان و صاحب صلاحیت در میان شرکای تجاری فعلی و آتی بسیار حیاتی باشد.
شناخت و استفاده از ایزو ۱۷۰۲۵ چرا مهم است و چه مزایایی دارد؟
کوتاه مدت:
به روز آوری روش های آزمون و توصیه در به کارگیری روش های استاندارد
دستیابی به معیارهای شایستگی پرسنل
بهبود وضعیت تجهیزات آزمایشگاه و انطباق آن با خواسته های روش آزمون
کالیبراسیون و نگهداری تجهیزات
اطمینان از نتایج آزمایشگاه و پذیرش بهتر گزارشات آزمون در مراجع ملی و بین المللی
تسهیل همکاری بین آزمایشگاه ها و سایر نهادها
میان مدت:
برآورده سازی تغییرات در الزامات و مقررات دولتی و صنعتی جهت انجام آزمون ها
سهولت در استفاده از گزارشات آزمون آزمایشگاه توسط مراجع بازرسی
کاهش تعداد ممیزی ها و بازدیدهایی که توسط مراجع مختلف جهت حصول اطمینان از کیفیت عملکرد
آزمایشگاه انجام می شود.
ارتقا کیفیت نتایج آزمون و قابلیت اطمینان به آن ها
افزایش حجم کاری ازمایشگاه و حصول شاخص های اقتصادی بهتر
تاثیر بسیار مطلوبی و موثر در باور مشتری نسبت به کیفیت محصول آزمون شده توسط ازمایشگاه
بلند مدت:
افزایش رضایت مشتریان
افزایش اعتبار آزمایشگاه
قابلیت بهتر برای ایجاد اعتماد نزد مشتریان در سطح ملی و بین المللی
تشریک مساعی میان آزمایشگاه ها با سایر مراجع در تبادل اطلاعات و تجارب ازمایشگاهی
الزامات تعریف شده در ایزو ۱۷۰۲۵ چیست؟
استاندارد ایزو 17025 به عنوان الزامات عمومی برای صلاحیت آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون شناخته میشود استاندارد ISO 17025:2017 سومین ویرایش این استاندارد است. ایزو 17025 به عنوان یک الزام برای برای صلاحیت، بیطرفی و عملکرد مداوم آزمایشگاهها و فرآیند کالیبراسیون عمل میکند.
استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵شامل الزامات زیر است:
• دامنه: در این قسمت، هدف استاندارد، افرادی که میتوانند از آن استفاده کنند و هدف ایزو ۱۷۰۲۵ توضیح داده میشود.
• مراجع نرمافزاری: در این بخش، جزئیات مختصری درباره نحوه ارجاع به راهنماها و استانداردها در ایزو ۱۷۰۲۵ آورده شده است.
• اصطلاحات و تعاریف: در اصطلاحات و تعاریف، واژگان استفاده شده در استاندارد تعریف میشوند.
• الزامات عمومی: این الزام دو عنصر اصلی بی طرفی و رازداری را برجسته میکند. لذا این بند اطمینان می دهد که آزمایشگاه به بی طرفی متعهد است و از طرفی مسئول مدیریت همه اطلاعات بدست آمده یا ایجاد شده در حین انجام فعالیت های آزمایشگاه می باشد وآنها را نزد خود محرمانه نگه می دارد.
• الزامات ساختاری: این الزام، ساختاری بر وضعیت قانونی و ساختار آزمایشگاه تاکید دارد. همچنین بر مشخص نمودن محدوده فعالیتهای آزمایشگاهی، ساختار سازمانی و مدیریتی آزمایشگاه، مسئولیت و اختیارات و روابط متقابل کارکنان بر نتایج آزمایشگاهی اشاره دارد.
• الزامات منابع: این الزام، نیاز آزمایشگاه ها برای اطمینان از در دسترس بودن کارکنان، امکانات، تجهیزات ، سامانه ها و خدمات پشتیبانی مورد نیاز برای مدیریت و انجام کلیه فعالیت های آزمایشگاهی را برطرف می کند.
• الزامات فرآیندی: این الزام، بیانگر رویه ها و روش های دیگر برای بررسی درخواست ها ، مناقصه ها و قراردادها است. این بند شامل درخواست های مشتری ، قانون تصمیم گیری و تفاوت بین مناقصهها و درخواستهایی است که باید قبل از انجام هرگونه فعالیت آزمایشگاهی دیگری برای مشتریان اعمال شود. همچنین انتخاب، تأیید و صحهگذاری روشها را نیز در بر می گیرد. و تضمین می کند که آزمایشگاه از روش ها و مراحل مناسب برای فعالیت های خود استفاده می کند. علاوه بر این آزمایشگاه تضمین خواهد کرد که از آخرین ویرایش معتبر یک روش استفاده می نماید. همچنین تاکید میکند که آزمایشگاه در زمان انجام آزمون یا کالیبراسیون، باید یک طرح و روش نمونهبرداری از مواد یا محصولات داشته باشد.
سایر یندهای این الزام عبارتند از: سوابق فنی، ارزیابی عدم قطعیت اندازهگیری، تضمین اعتبار نتایج، گزارشدهی نتایج، شکایات، کار نامنطبق، کنترل دادهها و مدیریت اطلاعات است.
• الزامات سیستم مدیریت: این الزام در حال حاضر دو گزینه مجزا (الف وب) برای ایجاد یک سیستم مدیریتی ارائه می دهد. آزمایشگاه علاوه بر اینکه الزامات قبلی (بخش های 4 تا 7 استاندارد ) را برآورده می کند، باید سیستم مدیریتی استقرار نماید که قادر به پشتیبانی و اثبات دستیابی پایدار به الزامات این استاندارد و تضمین کیفیت نتایج آزمایشگاه باشد.
گزینه “الف” بیان کننده مجموعهای از حداقل الزاماتی است که آزمایشگاه به منظور ایجاد سیستم مدیریتی باید برآورده کند عبارتند از:
– مستندسازی سیستم مدیریت
– کنترل مستندات سیستم مدیریت
– کنترل سوابق
– ارزیابی ریسکها و فرصتها
– بهبود
– اقدامات اصلاحی
– ممیزیهای داخلی
– بازنگرییهای مدیریت
گزینه “ب” فراهم سازی و نگهداری از یک سیستم مدیریت را مطابق با الزامات ISO 9001 ارائه میدهد.
دو گزینه برای رسیدن به نتایج با کیفیت در عملکرد سیستم مدیریت آزمایشگاه و انطباق آن با بندهای 4 تا 7 استاندارد ISO/IEC 17025 مناسب است و آزمایشگاهها فقط باید با یکی از گزینه های “الف” و“ب” مطابقت داشته باشند، نه هر دو